Οι προοπτικές των ΤΕΑ (Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης) στην Ελλάδα
Η ΚΡΕΜΑΛΗΣ-Δικηγορική Εταιρεία έδωσε δυναμικό «παρών» με τη συμμετοχή του κ. Κωνσταντίνου Δ. Κρεμαλή, ομ. Καθηγητή Πανεπιστημίου Αθηνών, Διαχειριστή-Εταίρου της Κρεμαλής-Δικηγορική Εταιρεία, Διαιτητή στον Οργανισμό Μεσολάβησης και Διαιτησίας και Σύμβουλο Επιχειρήσεων, στο 1o Συνέδριο Επαγγελματικής Ασφάλισης, το οποίο διεξήχθη την Πέμπτη 13 Φεβρουαρίου 2020 στo Athenaeum InterContinental όπου συζητήθηκαν όλα τα νέα δεδομένα σχετικά με την εποπτεία, τη διαχείριση και τις αποδόσεις των επενδύσεων των Επαγγελματικών Ταμείων.
Στόχος του Συνεδρίου ήταν να αναδειχθεί ο θεσμός των Επαγγελματικών Ταμείων, τα οφέλη και οι αξίες που μπορούν να προσδώσουν στην κοινωνία, την οικονομία και τις επιχειρήσεις, με την εξασφάλιση ενός επαρκούς συνταξιοδοτικού εισοδήματος και τη διατήρηση ενός αξιοπρεπούς βιοτικού επιπέδου, κατά τη λήξη του επαγγελματικού βίου των εργαζομένων.
Οι συμμετέχοντες στο συνέδριο είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν καλύτερα τον βέλτιστο τρόπο που θα πρέπει να κινηθούν, ώστε να υπάρξει η κατάλληλη κουλτούρα και εκπαίδευση στην αγορά. Αναγκαία για τη διευκόλυνση της σύστασης των ΤΕΑ και περαιτέρω ανάπτυξη του θεσμού κρίθηκε η απλούστευση των διαδικασιών μέσα από μια ενιαία εποπτεία που θα διασφαλίζει τη μείωση της γραφειοκρατίας.
Σημαντικό στοιχείο αποτελεί το γεγονός ότι η κοινοτική Οδηγία 2016/2341 «IORPII» αναμένεται να ενσωματωθεί στο ελληνικό δίκαιο μετά την ψήφιση του ασφαλιστικού νομοσχεδίου όπως σημείωσε στην ομιλία του, μεταξύ άλλων, ο Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, κ. Ιωάννης Βρούτσης. Εξάλλου, όπως εξήγησε, η κυβέρνηση πιστεύει στο θεσμό και έχει ως στόχο τη στήριξη των ΤΕΑ. Η Πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, η κα. Βασιλική Λαζαράκου, δήλωσε πως η νέα Οδηγία συμβάλλει στη διασφάλιση της χρηστής και συνετής διαχείρισης.
Οι θεματικοί άξονες του Συνεδρίου περιλάμβαναν τις εξής ενότητες:
- Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης: Σύμπραξη Κοινωνικών Εταίρων
- Σύσταση, Οργάνωση, Εποπτεία & Διαχείριση Λειτουργίας ΤΕΑ
- Εποπτεία, Διαχείριση & Αποδόσεις Επαγγελματικών Ταμείων
Αναλυτικότερα στο Panel 2, όπως έγινε γνωστό, οι εποπτικές αρχές δηλώνουν παρών στο εν λόγω εγχείρημα. Κατά γενική ομολογία, οι διαδικασίες σύστασης παραμένουν χρονοβόρες, η εποπτεία κατακερματισμένη, ενώ το κόστος λειτουργίας υψηλό, αν και θα μπορούσε να μειωθεί με την υιοθέτηση αυτοματοποιημένων διαδικασιών. Σημαντικό στοιχείο, σύμφωνα με τους ομιλητές, αποτελεί το γεγονός πως στα ΤΕΑ προβλέπονται καθορισμένες εισφορές.
Στον αντίποδα, απειλή θα μπορούσε να αποτελέσει η Πανευρωπαϊκή Σύνταξη (PEPP) λόγω μεγέθους, και το γεγονός πως θα συμμετέχουν στο εγχείρημα τράπεζες ή άλλες μεγάλες χρηματοοικονομικές οντότητες και απευθύνονται σε μεγάλες πληθυσμιακές ομάδες.
Συζητήθηκαν επίσης τα προβλήματα και οι προκλήσεις ενώ στο επίκεντρο βρέθηκε και η δυνατότητα σύστασης Ταμείου όπου θα συμμετέχουν εργαζόμενοι διαφορετικών κλάδων. Όπως έγινε σαφές, τα ΤΕΑ αποτελούν την εναλλακτική λύση, σε αντίθεση με όσους συνδέουν τα Ταμεία με τον 1ο ή τον 3ο πυλώνα αντίστοιχα.
Ειδικότερα, στο πλαίσιο της συμμετοχής του στο Panel 2, ο ομ. Καθηγητής Κωνσταντίνος Δ. Κρεμαλής επεσήμανε την απειλή που συνιστούν τα Πανευρωπαϊκά ταμεία (PEPP) για τα ελληνικά ΤΕΑ, δεδομένου ότι τα πρώτα είναι πιο ανταγωνιστικά από τα δεύτερα. Το ανταγωνιστικό αυτό πλεονέκτημα οφείλεται, κατά πρώτον, στο γεγονός ότι τα PEPP δημιουργούνται και προσφέρονται από σειρά παρόχων, όπως τράπεζες, διαχειριστές κεφαλαίων επενδύσεων και ΤΕΑ, και ότι η πολύπλευρη αυτή προσφορά επιτρέπει τη συμπίεση του κόστους. Κατά δεύτερον, τα PEPP δραστηριοποιούνται σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, απευθύνονται σε περισσότερους ασφαλισμένους και προσελκύουν μεγαλύτερες ποσότητες κεφαλαίων. Ενόψει τούτων, τόνισε ότι παρίσταται η ανάγκη σχεδιασμού του τρόπου άμυνας των εθνικών ΤΕΑ, ώστε αυτά να μην οδηγηθούν σε συγχωνεύσεις ή διαλύσεις. Μάλιστα, η λήψη αντισταθμιστικών του κινδύνου αυτού μέτρων σε εθνικό επίπεδο θα πρέπει να είναι άμεση, δεδομένου ότι ο σχετικός με τα PEPP Κανονισμός του 2019, που βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε στάδιο διαβούλευσης και παράλληλου καθορισμού των τεχνικών προδιαγραφών του προϊόντος από την ΙΟPA, θα αποκτήσει σε σύντομα πλήρη δεσμευτική ισχύ στα κράτη μέλη. Τότε, τα ελληνικά ΤΕΑ θα πρέπει να αντιδράσουν και γι αυτό ο κ. Καθηγητής παρουσίασε συγκεκριμένες προτάσεις : την αναθεώρηση των καταστατικών των ελληνικών επαγγελματικών ταμείων, προκειμένου να καταστούν περισσότερο ανταγωνιστικά από άποψης προσέλκυσης μεγάλου αριθμού ασφαλισμένων καθώς και διακίνησης εργαζομένων, την αποφυγή των ΤΕΑ σωματειακού τύπου και την προτίμηση της συμμετοχικής σύνθεσης (εργοδότη-εργαζομένων) στη διοίκηση τους με στόχο τη διασφάλιση της μακροβιότητάς τους.
Περαιτέρω, αναφέρθηκε στο όφελος τυποποίησης του Καταστατικού και των κανόνων λειτουργίας των επαγγελματικών ταμείων καθώς και στη διάρθρωση των πανευρωπαϊκών ταμείων που περιλαμβάνουν δύο ειδών προϊόντα, ήτοι : αφενός, το βασικό PEPP που είναι τυποποιημένο και σχεδιάζεται από το βασικό πάροχο και, αφετέρου, πλείονες υπο-λογαριασμούς που είναι εξατομικευμένοι ανά χώρα και άρα έχουν δυνατότητα προσαρμογής στις κρατικές ιδιαιτερότητες.
Επέστησε επίσης την προσοχή στο γεγονός ότι η κατάταξη των PEPP στον τρίτο πυλώνα θα ήταν βεβιασμένη, αν λάβουμε υπόψιν τις ασφαλιστικές τους ιδιαιτερότητες και ιδίως τη δυνατότητα αλλαγής παρόχου κάθε 5 χρόνια.
Τέλος, επεσήμανε την ανάγκη συντονισμού των 3 πυλώνων επαγγελματικής ασφάλισης, καθότι τέτοιος συντονισμός δεν υφίσταται σήμερα, όπως φαίνεται ενδεικτικά από τα εξής : το γεγονός ότι οι παροχές του πρώτου πυλώνα δεν είναι κριτήριο για το σχεδιασμό του δεύτερου∙͘ το γεγονός ότι ο τρίτος πυλώνας δε λειτουργεί με στόχο τη συμπλήρωση του 1ου και του 2ου πυλώνα αλλά με διαφορετικά κριτήρια, όπως το καλό marketing και την κερδοφορία.
Κλείνοντας. Σύστησε ότι το συνολικό πακέτο θα πρέπει να διασφαλίζει το βιώσιμο ποσοστό αναπλήρωσης του απόμαχου από την εργασία του που σήμερα είναι δυστυχώς αβέβαιο.
Ιδιαίτερη στιγμή για το Συνέδριο αποτέλεσε η παρουσία του επικεφαλής της EIOPA, κ. Gabriel Bernardino, ο οποίος σημείωσε ότι είναι ανάγκη να κινητοποιηθούν επιπλέον φορείς και κεφάλαια. Σύμφωνα με τον ίδιο, «με την χρήση των κεφαλαιαγορών μπορούμε να κλείσουμε το συνταξιοδοτικό κενό, με στόχο μακροπρόθεσμα υψηλότερες αποδόσεις και συντάξεις». Όπως σημείωσε, «Δεν είμαι εδώ να σας πω τι θα κάνετε με τις συντάξεις», αναφέροντας ότι σύμφωνα με την ευρωπαϊκή/διεθνή εμπειρία, σήμερα είναι μια τεράστια ευκαιρία και η ορθή χρονική στιγμή για αλλαγές: «Η Ελλάδα βγαίνει μετά από μια τεράστια κρίση, αναπτύσσεται και είναι η σωστή στιγμή για τις μεταρρυθμίσεις», τόνισε. Από την άλλη πλευρά, σύμφωνα με τον Bernardino, είναι απαραίτητη μια ενιαία ισχυρή εποπτεία ώστε να δημιουργηθεί μια βιομηχανία βιώσιμη με αξιοπιστία και φερεγγυότητα. Ολοκληρώνοντας την ομιλία του, ανέφερε ότι «Η ατζέντα είναι φιλόδοξη, αλλά προς την σωστή κατεύθυνση, και ως EIOPA και θεσμοί, έχουμε μια ευθύνη: αν δεν κάνουμε κάτι δεν θα είμαστε σε θέση να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις του συνταξιοδοτικού».
Για περισσότερες πληροφορίες επί ζητημάτων σχετικών με τα ΤΕΑ επικοινωνήστε:
E: kkremalis@kremalis.gr
T: 210-6431387
