Οι προβλέψεις του Ν. 4734/2020 για την επιστροφή των αναδρομικών των κυρίων συντάξεων και οι προεκτάσεις του ως προς τα λοιπά αναδρομικά
Πρόσφατα ο νομοθέτης συμμορφώθηκε μερικώς προς τις αποφάσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου και του ΣτΕ που είχαν κρίνει αντισυνταγματικές τις περικοπές συντάξεων συνταξιούχων του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα αντίστοιχα. Πράγματι, τα άρθρα 33 και 34 του Ν. 4734/2020, όπως εξειδικεύονται αντίστοιχα από τις υπ’αριθμ. Φ.11321/37311/1610 και Φ.11321/35005/1528 κοινές υπουργικές αποφάσεις (ΚΥΑ) των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, προβλέπουν την επιστροφή των αναδρομικών ποσών συντάξεων που αντιστοιχούν στις επελθούσες μειώσεις των κύριων συντάξεων για το χρονικό διάστημα από 11.06.2015 έως και 12.05.2016 και επιβλήθηκαν στους συνταξιούχους του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα κατ’εφαρμογή των Νόμων 4051/2012 και 4093/2012. Η σχετική καταβολή των επιστρεπτέων από τον e-ΕΦΚΑ ποσών θα γίνει άτοκα, με εφάπαξ καταβολή μέχρι την 31η .12.2020.
Στους δικαιούχους των καταβαλλόμενων αναδρομικών συγκαταλέγονται εκτός από τους συνταξιούχους που υπέστησαν τις σχετικές περικοπές στις κύριες συντάξεις τους και οι νόμιμοι κληρονόμοι τους κατά το ποσοστό του κληρονομικού τους δικαιώματος, κατόπιν υποβολής αίτησης και των απαραίτητων δικαιολογητικών σε ηλεκτρονική πλατφόρμα του e-ΕΦΚΑ.
Σημειώνεται ότι τα επιστρεπτέα ποσά είναι ανεκχώρητα και ακατάσχετα στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων, μη υποκείμενα σε συμψηφισμό με βεβαιωμένα χρέη προς την εφορία και το Δημόσιο εν γένει, τους ΟΤΑ, τα Ασφαλιστικά Ταμεία ή τα Πιστωτικά Ιδρύματα και απαλλάσσονται τόσο από την παρακράτηση φόρου όσο και από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης. Τα σχετικά ποσά υπόκειται μόνο σε κράτηση για υγειονομική περίθαλψη σε ποσοστό 4% για το διάστημα από 11.6.2015 έως 31.06.2015 και σε ποσοστό 6% από 01.07.2015 έως 12.5.2016.
Σύμφωνα με τα άρθρα 33 παρ. 4 και 34 παρ. 4 του Ν. 4734/2020, αποτέλεσμα της καταβολής κατά τα ανωτέρω των αναδρομικών από κύριες συντάξεις για το επίμαχο ενδεκάμηνο στους συνταξιούχους του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα είναι η απόσβεση των αξιώσεών τους «για τα ποσά που αντιστοιχούν σε περικοπές, μειώσεις και καταργήσεις κύριων, επικουρικών συντάξεων, επιδομάτων αδείας και εορτών Χριστουγέννων και Πάσχα, κατά το χρονικό διάστημα από τις 11.6.2015 έως τη δημοσίευση του ν. 4387/2016» που επήλθαν δυνάμει των Ν. 4051/2012 και 4093/2012. Από την απόσβεση αυτή των αξιώσεων εξαιρούνται, σύμφωνα τα άρθρα 33 παρ. 5 και 34 παρ. 5 του Ν. 4734/2020, οι «εκκρεμείς ενώπιον των δικαστηρίων δίκες κατά τον χρόνο της δημοσίευσης του παρόντος, ως προς τις αξιώσεις που υπερβαίνουν το καταβαλλόμενο ποσό», ήτοι αυτό των μειώσεων που επήλθαν στις κύριες συντάξεις για το χρονικό διάστημα από 11.06.2015 έως και 12.05.2016.
Εξ αντιδιαστολής, συνάγεται από τη συνδυαστική ανάγνωση των παραγράφων 4 και 5 των άρθρων 33 και 34 του Ν. 4734/2020, ότι αυτός αποστερεί τους συνταξιούχους που δεν άσκησαν αγωγές για αναδρομικά από το σχετικό δικαίωμα, καθότι οι λοιπές, πέραν των αναδρομικών από κύριες συντάξεις, αξιώσεις τους αποσβένονται. Παρατηρείται εντούτοις ότι οι σχετικές διατάξεις του Νόμου πάσχουν προδήλως αντισυνταγματικότητας κατά το μέρος που αποστερούν τους συνταξιούχους αυτούς από το κατά το άρθρο 20 παρ. 1 του Συντάγματος δικαίωμά τους στην παροχή έννομης προστασίας από τα δικαστήρια. Μάλιστα, επιφύλαξη ως προς τη συνταγματικότητα των εν λόγω διατάξεων εκφράστηκε και από σχετική γνωμοδότηση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, σύμφωνα με την οποία η εκ του νόμου απόσβεση κατά τα ανωτέρω εκτεθέντα αξιώσεων συνταξιούχων που δεν έχουν προσφύγει για αναδρομικά, οι οποίες αξιώσεις «έχουν οιονεί αναγνωριστεί δικαστικά (…) και δεν έχουν υποπέσει (…) σε παραγραφή, (…) ενώ παραμένουν ενεργές και χωρίς με τις προτεινόμενες διατάξεις να προβλέπεται η ικανοποίησή τους, θα μπορούσε να θέσει ζήτημα επέμβασης του νομοθέτη σε γεννημένα περιουσιακά δικαιώματα» και άρα θέμα συνταγματικότητας ενόψει του άρθρου 17 παρ. 1 του Συντάγματος αλλά και συμβατότητας με το άρθρο 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ. Ως εκ τούτου, καταλείπεται περιθώριο προσβολής των εν λόγω διατάξεων του Ν. 4734/2020 ως αντισυνταγματικών είτε με άσκηση αίτησης ακύρωσης των εφαρμοστικών των σχετικών διατάξεων του Ν. 4734/2020 ΚΥΑ είτε κατά την αυτεπάγγελτη και παρεμπίπτουσα εξέταση της συνταγματικότητάς τους σε περίπτωση άσκησης εφεξής αγωγών για αναδρομικές αξιώσεις σε ότι αφορά τις μη επιστρεπτέες περικοπές συντάξεων.
Συντάκτες,
Για περισσότερες πληροφορίες επί ασφαλιστικών ζητημάτων επικοινωνήστε:
E: kkremalis@kremalis.gr
T: 210-6431387
